Czym jest deepfake i jak go rozpoznać?

Żyjemy w gąszczu niezwykłych technologii, które oferuje nam sztuczna inteligencja. Nie sposób jednak pominąć wielu kontrowersji związanych z jej użyciem, czego najlepszym przykładem może być popularny ostatnio deepfake. Jak większość możliwości AI, ta technika daje nam wiele korzyści, ale wiążą się z nią również ryzyka – w tym wypadku naprawdę poważne.

Deepfake – iluzja staje się rzeczywistością?

Na sam początek warto wyjaśnić, czym w zasadzie jest deepfake. To technologia, która wykorzystując szereg technik AI, pozwala na tworzenie niezwykle realistycznych, ale zupełnie fałszywych obrazów i filmów.

Jej nazwa pochodzi od połączenia słów deep learning (z ang. głębokie uczenie) i „fake” (z ang. fałszywy). Tym samym wskazuje, że dzięki swojej zdolności głębokiego uczenia AI jest w stanie stworzyć kompletnie nieprawdziwy obraz.

Samo w sobie brzmi poważnie, prawda? Dodatkowo trzeba wspomnieć, że treści nazywane deepfake’ami często są wyjątkowo trudne do rozpoznania, przez co wiele nieświadomych osób jest poddanych dezinformacji.

Jak rozpoznać deepfake?

Rozpoznawanie deepfake’ów zwykle bywa trudne, ale istnieje kilka wskazówek, które mogą pomóc w wykryciu zmanipulowanych materiałów.

• Po pierwsze, warto zwrócić uwagę na nienaturalne ruchy twarzy lub nieprawidłową mimikę – deepfake może źle odwzorowywać subtelne zmiany wyrazu twarzy, takie jak mruganie czy grymas.
• Kolejnym sygnałem może być dziwna, sztucznie wyglądająca tekstura skóry lub nierówności w oświetleniu. Jest to zauważalne zwłaszcza wtedy, gdy na twarze pada światło, które nie pasuje do reszty otoczenia.
• W filmikach opartych na tej technologii często występują też problemy z synchronizacją mowy – usta osoby mogą nie pasować do słów, które wypowiada.
• W specjalistycznych przypadkach używa się fachowych narzędzi do analizy wideo, m.in. oprogramowań do wykrywania manipulacji w obrazie czy analiz metadanych pliku.

Ważne jest, żeby zawsze dogłębnie analizować wszelkie wątpliwe czy kontrowersyjne dla nas treści – dzięki temu unikniemy poważnej pułapki dezinformacji.

Ale czy deepfake to wyłącznie zagrożenia?

Przeczytaj również: Obrazy AI czy sztuka? Jak odróżnić artystę od wirtuozerii kodu

Szeroki potencjał deepfake’ów

Choć może się wydawać, że deepfake to wyłącznie poważne ryzyko – tak naprawdę wynika też z niego wiele korzyści.

• Edukacja

Wykorzystanie tej technologii w edukacji umożliwia tworzenie interaktywnych lekcji i różnych symulacji, m.in. historycznych. Dzięki temu uczniowie, a nawet studenci będą przyswajać wiedzę w prostszy i efektywniejszy sposób.

• Medycyna

Deepfake jest również stosowany w symulacjach operacji chirurgicznych, pozwalając przyszłym lekarzom odbyć realistyczne praktyki, a tym samym przygotowując ich do realnej pracy na wysokim poziomie.

• Przemysł filmowy

Deepfake umożliwia poprawianie efektów specjalnych czy dopasowywanie dialogów w wersjach językowych. Znacznie ułatwia to produkcje filmowe i serialowe dla większej ilości osób na wyższym poziomie jakości. Co ciekawe – możliwe jest nawet „wskrzeszenie” nieżyjących aktorów i ich powrót na ekrany.

• Wirtualna rzeczywistość i gry

Deepfake może być używany do tworzenia bardziej realistycznych postaci i środowisk w grach komputerowych i aplikacjach VR, podnosząc jakość wrażeń użytkowników.

Jak chronić się przed zmanipulowanymi treściami?

Przy wymienianiu plusów deepfake’ów nie można zapomnieć, że niosą one ze sobą bardzo poważne zagrożenia. Powodowana przez nie dezinformacja, propaganda czy osobiste zagrożenia dla osób, których słowa zostały sfałszowane, to ogromny problem. Co zrobić, aby chronić się przed deepfake’ami?

• Przede wszystkim, zawsze należy weryfikować źródła informacji – korzystajmy z wiarygodnych mediów i oficjalnych kanałów, aby upewnić się, że materiał pochodzi z rzetelnego źródła.
• Sprawdzanie daty publikacji i kontekstu wydarzeń również jest kluczowe z racji, że deepfake może być użyty do manipulowania czasem i przestrzenią.
• Kolejnym krokiem jest edukacja na temat rozpoznawania manipulacji – im więcej wiemy o technologiach tworzenia deepfake’ów oraz mechanizmów manipulacji, tym łatwiej będzie nam dostrzec nieprawdziwe treści.
• Należy też być ostrożnym przy udostępnianiu prywatnych informacji w Internecie – deepfake może być wykorzystany do stworzenia fałszywych materiałów na ich podstawie.

Deepfake to technologia o ogromnym potencjale, ale również o poważnych zagrożeniach. W miarę jak jej rozwój postępuje, niezbędne staje się podnoszenie świadomości o związanych z tym ryzykach.

Pamiętaj, żeby zawsze rozsądnie upewniać się o źródłach informacji – dbaj o bezpieczeństwo siebie i innych!

Choć wizerunek deepfake’ów na pierwszy rzut oka może być negatywny, tak naprawdę znajdą one niejedno pozytywne zastosowanie.

Autor tekstu: Bartłomiej Kuciński

Copywriter i pasjonat content marketingu. Pisaniem zajmuję się od najmłodszych lat, dlatego tworzę treści z pasją i dbałością o jakość. Po godzinach fan piłki nożnej i streetwearu.