Czas szperania po bibliotekach i spędzania w nich wielu godzin, by znaleźć jakąś przydatną informację lub cytat do pracy naukowej, już minął. Teraz najważniejsze publikacje są dostępne w jednej bądź drugiej naukowej bazie danych. I nie jest to żadne piractwo, co więcej, autorzy sami zabiegają o to, by ich materiały znajdowały się w tych najbardziej prestiżowych korpusach, bo świadczy to o ich wadze i znaczeniu.
Czym są naukowe bazy danych?
Najprościej mówiąc, naukowe bazy danych to takie wirtualne biblioteki naukowe, z uporządkowanymi tysiącami artykułów i prac, do których badacze mogą mieć dostęp po założeniu konta na wybranej stronie. Nie, nie jest to darmowe, ale ceny za abonament w takim miejscu nie są na tyle wygórowane, aby przeciętny naukowiec nie mógł sobie na nie pozwolić.
Wielkie uniwersytety i instytucje również prowadzą swoje bazy danych, które są w większości darmowe (Pennsylvania State University czy nawet Departament Edukacji Stanów Zjednoczonych), ale żeby grać w lidze mistrzów, potrzeba płatnego dostępu do tych najbardziej ekskluzywnych baz danych.
Jeśli myśli się poważnie o karierze i pracy naukowej, korzystanie z takich narzędzi jest niezbędne. Dostarczają one materiałów do prowadzenia badań i powstawania nowych artykułów. To coś na wzór wielkiej wyszukiwarki internetowej typu Google, z tym że poświęconej w całości nauce i zagadnieniom z nią związanym. To elitarne strony, na których spotykają się naukowcy z różnych dziedzin, wymieniają się swoimi najnowszymi osiągnięciami – i oddają je do przeglądu i recenzji innych naukowców z całego świata.
Biorąc pod uwagę wagę i istotność dokumentów tam umieszczanych, które w znaczny sposób przyczyniają się do rozwoju nauki, konieczność opłaty za korzystanie wydaje się niezbędnym dodatkiem, który pomaga pozbyć się przypadkowych użytkowników i pozostawia w zamian grupę oddanych pasjonatów, którzy mogą spędzać tam czas na poszerzaniu wiedzy.
Naukowe bazy danych – jak ich używać?
Baz danych stosuje się do wyszukiwania i weryfikowania informacji naukowych. Jeśli np. piszemy pracę na dany temat, cytujemy opublikowane już badania czy artykuły, aby potwierdzić naszą tezę lub aby pokazać, jakie tezy z przeszłości kwestionujemy i podajemy w wątpliwość. Nawet jeśli prezentujemy coś odkrywczego, co podważa dotychczasowe myślenie, musimy pokazać, jakie to myślenie było i co w nim, naszym zdaniem, było błędnego, aby potem móc przedstawić swoje poglądy.
Przeczytaj także: Tworzenie treści – jak to wygląda w praktyce?
Cytaty z prac znalezionych w korpusach naukowych są więc niezbędne, aby być branym „na poważnie” w świecie nauki. Korzystanie z samych witryn jest intuicyjne i bardzo przypomina mechanizmy stosowane w zwykłej internetowej przeglądarce. Tutaj jednak będziemy mogli wpisać dużo więcej kryteriów wyszukania, by określić, co nas interesuje. Obecnie najpopularniejszym naukowymi bazami danych są:
Scopus
Działająca od 2004 roku baza danych, prowadzona przez wydawnictwo Elsevier, zawiera ponad 37 000 tytułów, z czego 35 000 to najwyższej klasy publikacje naukowe, recenzowane przez innych naukowców z całego świata. Obejmuje ona praktycznie każdą dziedzinę nauki, a publikacje tam dostępne są recenzowane co roku w zgodzie z najnowszymi standardami, zapewniając tym samym najwyższą, możliwą jakość prezentowanych materiałów.
Web of Science
Zawiera dane z ponad 256 dziedzin, poprzez zapewnienie dostępu do wielu baz danych, posiadających dokumenty sięgające wstecz aż do roku 1900. Ocenia się, że łącznie może się tam znajdować ponad 170 milionów dokumentów naukowych, które można wyszukać po ich tytule, nazwisku autora czy dacie publikacji. Zapewnia również dostęp do korpusów regionalnych, z danymi naukowymi z Chin, Korei czy Arabii. Prosty interfejs czyni ten olbrzymi zbiór prosty w obsłudze.
Google Scholar
Trudno również nie wspomnieć o Google Scholar, które, choć darmowe i raczej powierzchowne w stosunku do wymienionych powyżej narzędzi, nadal jest najpopularniejszą bazą danych używaną do kwerendy naukowej dla studentów studiów I i II stopnia, którzy prowadzą badania do swoich prac licencjackich czy magisterskich.
Atrakcyjny i prosty w użyciu interfejs, utrzymany w tej samej stylistyce, co inne usługi tej firmy sprawia, że przeciętny użytkownik internetu może od razu po wejściu na stronę, zacząć korzystać z wyszukiwarki, aby znaleźć tam potrzebne do swojej pracy publikacje. W randze doktora lub wyżej stosowanie tego korpusu raczej nie będzie wyglądać profesjonalnie, ale nie każdy potrzebuje najbardziej specjalistycznej na świecie wiedzy z danej dziedziny, aby ukończyć swoją pracę dyplomową.
Naukowe bazy danych – podsumowanie
Najpopularniejszymi obecnie naukowymi bazami danych są:
- Scopus
- Web of Science
- Google Scholar
Korzystanie z nich nie powinno być problemem dla osób znających mechanizmy współczesnych wyszukiwarek internetowych. Wydające się na początku studnią bez dna, te bazy danych stanowią skrzynię pełną skarbów dla naukowców, poszukujących publikacji w swojej dziedzinie i chcących nawiązać kontakt z innymi specjalistami.
Autor tekstu: Michał Kalisz
No Comment